جراحی دندان عقل یکی از رایجترین اقدامات دندانپزشکی است که به دلیل کمبود فضا در فک یا رشد نامناسب این دندانها انجام میشود، احتمال دارد دندان عقل به صورت نهفته یا نیمه نهفته باقی بماند و باعث درد، عفونت، التهاب لثه یا حتی آسیب به دندانهای مجاور شود، در چنین شرایطی، مراجعه به یک جراح دندان عقل مجرب اهمیت بالایی دارد تا با کمترین عارضه، دندان به طور کامل خارج شود، اما چه زمانی بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل است؟
چرا باید دندان عقل را جراحی کرد؟
دلایل انجام این جراحی به مشکلاتی مربوط میشود که در اثر رشد نامناسب یا کمبود فضا در فک ایجاد میشود، در ادامه به طور کامل به این دلایل پرداخته میشود:
نهفتگی دندان عقل
گاهی دندان عقل به طور کامل از لثه بیرون نمیآید و در داخل فک باقی میماند یا به اصطلاح نهفته باقی میماند، این حالت باعث درد، التهاب یا حتی ایجاد کیست و آسیب به ریشه دندانهای مجاور میشود.
رشد کج یا زاویهدار
اگر دندان عقل با زاویهای غیرطبیعی رشد کند، ممکن است به دندان کناری فشار وارد کنرده و باعث جابهجایی یا آسیب به دندانهای دیگر شود.
عفونت و التهاب لثه
دندانهای عقل نیمه نهفته، به دلیل قرارگیری دشوار در محیط دهان، اغلب به سختی تمیز میشوند و محل تجمع باکتریها میشوند که در نتیجه موجب عفونت لثه (پریکورونیت) میشوند.
ایجاد پوسیدگی
موقعیت نامناسب دندان عقل باعث میشود که تمیز کردن آن دشوار باشد و به همین دلیل بیشتر مستعد پوسیدگی دندان عقل و حتی دندان مجاور خواهد بود.
فضای ناکافی در فک
بسیاری از افراد فضای کافی برای رویش دندان عقل در فک ندارند و در این شرایط، دندان عقل نه تنها رشد نمیکند، بلکه در داخل فک گیر افتاده و باعث درد و ناراحتی میشود.
جلوگیری از مشکلات ارتودنسی
در برخی افراد، دندان عقل بعد از انجام ارتودنسی باعث بهم ریختگی دوباره دندانها میشود و در این شرایط، جراحی پیشگیرانه توصیه میشود.
جهت دریافت ماوره از متخصصان مرکز ایمپلنت دیاموند با شماره ی 02166845094 تماس بگیرید.
اقدامات قبل از جراحی دندان عقل
اقدامات قبل از جراحی نقش مهمی در کاهش عوارض و تسریع روند بهبودی دارند، در ادامه به مهمترین نکات پیش از جراحی اشاره میشود:
- مشاوره و معاینه توسط دندانپزشک برای بررسی وضعیت دندانها و تهیه عکس رادیولوژی
- اطلاعرسانی دقیق به پزشک درباره بیماریهای زمینهای مثل دیابت، فشار خون یا داروهای مصرفی مانند رقیقکنندههای خون
- پرهیز از خوردن غذا و نوشیدنی از حدود ۸ ساعت قبل از عمل، به خصوص اگر جراحی با بیهوشی انجام شود.
- رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن شب قبل از عمل بدون استفاده از دهانشویههای الکلی
- هماهنگی برای همراهی یک نفر پس از جراحی، به خصوص در صورت استفاده از بیحسی یا بیهوشی.
- پوشیدن لباس راحت و بدون آرایش صورت در روز جراحی.
انواع جراحی دندان عقل
دندان عقل، در شرایط مختلفی به جراحی نیاز دارد و به عبارت دیگر، این ممکن است در وضعیتهایی نظیر نهفتگی، نیمه نهفتگی و یا پس از خروج از لثه، به جراحی نیاز داشته باشد.
هر یک از این نوع جراحیهای دندان عقل به روش خاصی انجام میشوند، در ادامه، هر یک از این انواع جراحی را به طور جداگانه شرح خواهیم داد.
دندان عقل خارج شده از لثه
در صورتی که دندان عقل شما خارج شده است اما هنوز به هر دلیلی به مشکلی برخورد کرده و عوارضی نظیر درد، التهاب و عفونت ایجاد کرده است، احتمال دارد نیاز به جراحی داشته باشد، در این شرایط، دندانپزشک شما جراحی کوچکی برای تمیز کردن ناحیه مربوط به دندان، درمان عفونت و در صورت لزوم، خارج کردن بخشی از باقیمانده دندان عقل انجام میدهد.
دندان عقل نهفته
جراحی دندان نهفته به معنای جراحی برای خارج کردن دندان عقلی است که به طور کامل یا جزئی در لثه یا استخوان فک نهفته شده و در دهان ظاهر نشده است، دندان عقل نهفته به دلیل مکان کمی که برای رشد دارد یا جایگیری نامناسب، به لثه یا استخوان فک فشار وارد کرده و عفونت، التهاب، درد و مشکلات دیگر را به همراه دارد.
این جراحی توسط دندانپزشک متخصص جراحی لثه و فک (پریودانتیست یا جراح دندانپزشکی) انجام میشود و با استفاده از بی حسی و در برخی موارد با استفاده از آرامبخشها، دندان عقل نهفته باز و از محل خود جدا شده و سپس خارج میشود، البته لازم به ذکر است در برخی موارد، برای دسترسی به دندان عقل نهفته، بخشی از استخوان فک نیز باید برداشته شود.
دندان عقل نیمه نهفته
به معنای جراحی برای خارج کردن دندان عقلی که به طور جزئی در لثه یا استخوان فک نهفته شده و یک بخش از آن در دهان ظاهر شده است و این نوع دندان عقل به دلیل فضای محدود در دهان، جایگیری نامناسب یا فشار بر دندانهای مجاور، عفونت، التهاب و درد را به همراه دارد.
جراحی دندان عقل نیمه نهفته توسط دندانپزشک متخصص جراحی لثه و فک (پریودانتیست یا جراح دندانپزشکی) انجام میشود و در این جراحی، با استفاده از روش های موجود محل جراحی بی حس شده تا دندان عقل نیمه نهفته باز شود و بخشی که در زیر لثه است خارج شود.
نکات مراقبتی بعد از جراحی دندان عقل
مراقبتهای پس از جراحی بسیار مهم هستند و رعایت آنها به کاهش درد، جلوگیری از عفونت و بهبود سریعتر کمک میکند:
- گاز استریل را تا ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در محل نگه دارید و از تعویض مکرر آن خودداری کنید.
- تا ۲۴ ساعت از شستوشوی دهان، مکیدن و تف کردن پرهیز کنید تا لخته خون در محل زخم حفظ شود.
- از مصرف نوشیدنیهای داغ، نی، دخانیات و الکل تا چند روز پرهیز نمایید.
- برای کاهش تورم از کمپرس سرد روی گونه استفاده کنید (هر ۲۰ دقیقه یک بار به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه).
- داروهای تجویز شده مانند آنتیبیوتیک و مسکن را منظم مصرف کنید.
- تا ۲۴ ساعت غذاهای نرم و سرد بخورید؛ از خوردن غذاهای سفت، تند یا داغ خودداری نمایید.
- از روز دوم به بعد دهان خود را با آبنمک ولرم ۲ تا ۳ بار در روز شستوشو دهید.
- از فعالیت سنگین و ورزش تا چند روز پس از جراحی پرهیز کنید.
سن مناسب جراحی دندان عقل چند است؟
سن مناسب برای جراحی بین ۱۷ تا ۲۵ سالگی است، در این بازه زمانی، ریشههای دندان عقل هنوز به طور کامل رشد نکردهاند و استخوان فک انعطافپذیرتر است، در نتیجه روند جراحی آسانتر و دوران بهبودی سریعتر خواهد بود.
انجام این جراحی در سنین بالاتر نیز امکانپذیر است، اما با عوارض بیشتر، دوره نقاهت طولانیتر و ریسک بالاتر آسیب به بافتها یا اعصاب اطراف همراه است و به همین دلیل، توصیه میشود در صورت نیاز، جراحی در سنین جوانی انجام شود.
سوالات متداول
در حین جراحی با بیحسی موضعی درد حس نمیشود، پس از عمل کمی درد یا تورم وجود دارد که با داروهای تجویزی کنترل میشود.
۲ تا ۳ روز استراحت کافی است، اما در صورت پیچیدگی بیشتر یا وجود شغلهای فیزیکی سنگین، زمان استراحت ممکن است بیشتر باشد.
در برخی موارد بخیه زده میشود، که جذبی هستند و بعد از چند روز خود به خود جذب میشوند، در غیر این صورت باید توسط دندانپزشک کشیده شوند.
در نهایت…
جراحی دندان عقل در بسیاری از موارد یک اقدام ضروری برای جلوگیری از درد، عفونت و آسیب به سایر دندانها است، اگرچه این عمل ممکن است با ناراحتی موقتی همراه باشد، اما با رعایت مراقبتهای پس از جراحی و توصیههای پزشک، روند بهبودی سریع و بدون عارضه طی خواهد شد، بررسی به موقع وضعیت دندان عقل، از مشکلات آینده جلوگیری میکند.