حساسیت به ایمپلنت؛ علائم، پیشگیری و درمان

ایمپلنت معمولا با موفقیت بالایی انجام می‌شود، اما برخی بیماران پس از کاشت دندان با علائمی مانند درد، سوزش یا حساسیت مواجه می‌شوند و این حساسیت احتمال دارد طبیعی و موقتی بوده یا نشانه‌ای از مشکلی جدی تر مثل التهاب یا واکنش بدن به فلز ایمپلنت باشد، شناخت دقیق دلایل و راهکارهای مقابله با این حساسیت ها از بروز عوارض بعدی جلوگیری می‌کند، اما آیا همه دردها و ناراحتی ها بعد از ایمپلنت طبیعی‌اند یا باید نگران شد؟

علت ایجاد حساسیت بعد از ایمپلنت دندان

علت ایجاد حساسیت بعد از ایمپلنت دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه، رایج ترین دلایل این حساسیت آورده شده‌اند:

تحریک بافت لثه

پس از قرار دادن ایمپلنت، بافت های اطراف به طور طبیعی دچار التهاب می‌شوند که تا مدتی باعث حساسیت یا درد خفیف می‌شود.

فشار نامناسب بر ایمپلنت

اگر پروتز یا تاج دندان به‌ درستی روی ایمپلنت قرار نگیرد، به بافت اطراف فشار وارد کرده و ایجاد درد و حساسیت می‌کند.

واکنش آلرژیک به فلز ایمپلنت

برخی افراد نسبت به فلزات خاص مانند تیتانیوم یا نیکل حساسیت دارند که باعث التهاب، سوزش یا درد مزمن می‌شود.

عفونت در ناحیه ایمپلنت

عفونت بافت اطراف ایمپلنت (پری ایمپلنتایتیس) یکی از دلایل مهم حساسیت، خونریزی یا تورم پس از ایمپلنت است.

تحریک عصب

در موارد نادر، اگر ایمپلنت نزدیک به عصب فک قرار گیرد، باعث تحریک یا آسیب عصبی و در نتیجه بروز درد و حساسیت شدید می‌شود.

بهداشت نامناسب دهان

عدم رعایت دقیق بهداشت دهان پس از ایمپلنت باعث تجمع باکتری‌ها و التهاب لثه اطراف ایمپلنت شده و در نتیجه حساسیت ایجاد می‌کند.

علائم حساسیت بعد از ایمپلنت

حساسیت یا آلرژی بعد از ایمپلنت به‌ ندرت اتفاق می‌افتد، ولی در صورت رخداد این عارضه، شایع‌ ترین علائمی که نشان دهنده واکنش حساسیتی یا آلرژیک به ایمپلنت است عبارتند از:

✅ تورم و التهاب طولانی‌ مدت در لثه یا اطراف ایمپلنت که به‌ طور عادی کاهش پیدا نمی‌کند.
✅ خارش یا احساس سوزش در لثه‌ها یا حتی در پوست اطراف دهان.
✅ قرمزی غیرمعمول در بافت‌های نرم اطراف ایمپلنت.
✅ درد مداوم یا ضربان دار که با داروهای معمول کاهش نمی‌یابد.
✅ طعم فلزی مداوم در دهان.
✅ ایجاد بثورات پوستی یا کهیر در موارد شدید، حتی در سایر نقاط بدن.
✅ مشکلات عمومی‌تر مثل سردرد، خستگی یا درد مفاصل در واکنش‌های شدید سیستمیک.

حساسیت تا چند روز بعد از ایمپلنت ادامه دارد؟

مدت زمان علائم حساسیت بعد از ایمپلنت بستگی به شدت واکنش و نوع حساسیت دارد، اما به‌ طور کلی:

حساسیت طبیعی و کوتاه‌ مدت که به دلیل جراحی و تحریک بافت‌ها است و معمولا تا ۳ تا ۷ روز بعد از ایمپلنت برطرف می‌شود، در این حالت، درد و التهاب به‌ تدریج کم می‌شود و روند بهبودی پیش می‌رود.

حساسیت واقعی اگر رخ دهد، تا زمانی که علت برطرف نشود ادامه پیدا می‌کند و حتی بعد از چند هفته یا ماه بهبود پیدا نمی‌کند و در این موارد، التهاب و سایر علائم باقی می‌ماند یا بدتر می‌شود و معمولا نیاز به بررسی دقیق‌تر یا حتی تعویض ایمپلنت دارد.

راه‌های پیشگیری از بروز حساسیت پس از ایمپلنت

پیشگیری از بروز حساسیت یا آلرژی بعد از ایمپلنت بسیار مهم است، چون اگر واکنش رخ دهد، باعث شکست درمان می‌شود یا نیاز به خارج کردن ایمپلنت داشته باشد و چند راه اصلی برای پیشگیری عبارت‌اند از:

بررسی دقیق سابقه پزشکی و آلرژی‌ها

پیش از ایمپلنت، پزشک باید درباره سابقه حساسیت به فلزات مثل نیکل، تیتانیوم یا سایر آلیاژها از بیمار سؤال کند و اگر سابقه آلرژی وجود دارد، باید حتما اطلاع داده شود.

انجام تست آلرژی به فلزات

در افرادی که شک به آلرژی وجود دارد، تست پوستی یا آزمایش های اختصاصی برای بررسی حساسیت به تیتانیوم یا سایر فلزات توصیه می‌شود.

انتخاب مواد مناسب برای ایمپلنت

اگر فرد حساسیت داشته باشد، می‌توان از ایمپلنت‌های زیرکونیا یا همان سرامیکی، ایمپلنت‌های تیتانیوم خالص خلوص بالا که احتمال واکنش بسیار کمتری دارند، استفاده کرد.

رعایت دقیق اصول استریل و بهداشت جراحی

آلودگی یا تحریک اضافی باعث افزایش احتمال التهاب یا تشدید واکنش ایمنی می‌شود.

بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از ایمپلنت

درمان حساسیت بعد از ایمپلنت

درمان بستگی به شدت و نوع واکنش دارد، ولی به‌ طور کلی شامل مراحل زیر است:

درمان دارویی

در موارد خفیف، پزشک ممکن است از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن برای کاهش التهاب و درد استفاده کند، اگر نشانه‌های آلرژیک مثل خارش، قرمزی یا کهیر وجود داشته باشد، آنتی‌هیستامین یا در موارد شدیدتر، کورتیکواستروئیدها تجویز می‌شود.

کنترل موضعی

شست‌ و شوی دهان با دهان‌ شویه‌های آنتی‌باکتریال یا محلول‌ های مخصوص برای کاهش التهاب لثه و پیشگیری از عفونت توصیه می‌شود.

خارج کردن ایمپلنت

اگر مشخص شود که بیمار به مواد ایمپلنت مثلا تیتانیوم یا آلیاژها حساسیت واقعی دارد و علائم شدید یا مقاوم به درمان هستند، تنها راه قطعی، برداشتن ایمپلنت و جایگزینی آن با مواد دیگر مثل زیرکونیا است، پس از خارج کردن ایمپلنت، بافت‌های اطراف درمان و التهاب کنترل می‌شود، سپس طرح جایگزین ارائه می‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد اگر:

⚠️ درد شدید و مداوم دارید که با مسکن معمولی بهتر نمی‌شود یا روزبه‌روز بدتر می‌شود.
⚠️ تورم شدید یا ادامه‌ دار در لثه یا صورت دارید که ظرف چند روز کاهش پیدا نمی‌کند یا افزایش می‌یابد.
⚠️ قرمزی یا ترشح چرک از اطراف ایمپلنت دیده می‌شود (نشانه عفونت یا واکنش شدید).
⚠️ تب یا علائم عمومی مثل ضعف، لرز یا خستگی زیاد ایجاد شود.
⚠️ خارش، کهیر یا بثورات پوستی بروز کند، چون ممکن است نشانه آلرژی سیستمیک باشد.
⚠️ احساس لق شدن ایمپلنت یا حرکت آن دارید.
⚠️ طعم فلزی شدید یا بوی بد مداوم در دهان احساس می‌کنید.

نکته: به‌طور کلی، اگر علائم بعد از ۷ تا ۱۰ روز بهتر نشد یا بدتر شد، حتما باید معاینه شوید.

سوالات متداول

در نهایت…

حساسیت بعد از ایمپلنت دندان بسیار نادر است، اما در صورت بروز باعث التهاب، درد مداوم و حتی شکست ایمپلنت می‌شود و آگاهی از سابقه آلرژی، انجام تست‌های پیشگیرانه و انتخاب مواد مناسب، نقش مهمی در جلوگیری از این مشکل دارند و در صورت مشاهده علائم غیرطبیعی مانند تورم طولانی، خارش یا طعم فلزی، باید سریع به پزشک مراجعه کرد تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود و سلامت ایمپلنت حفظ گردد.