جراحی‌های دهان به درمان مشکلات پیچیده دهان، دندان، لثه و فک می‌پردازند و این جراحی‌ها شامل کشیدن دندان عقل نهفته، کاشت ایمپلنت، برداشتن کیست‌ها، ترمیم آسیب‌های استخوانی و درمان عفونت‌های شدید دهانی هستند و بسته به نوع مشکل، این اقدامات ممکن است تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی کامل انجام شوند، اما آیا تاکنون نیاز به انجام جراحی دهان داشته‌اید یا درباره مراحل و مراقبت‌های بعد از آن اطلاعات کافی دارید؟
جراحی دهان چیست؟
جراحی دهان به درمان مشکلات و بیماری های مربوط به دهان، فک و صورت می‌پردازد، این جراحی شامل کشیدن دندان‌های نهفته مانند دندان عقل، کاشت ایمپلنت دندانی، جراحی فک برای اصلاح ناهنجاری های اسکلتی، درمان کیست ها و تومورهای دهانی و جراحی های مرتبط با بیماری های لثه است و جراحان دهان با دندانپزشکان و متخصصان دیگر همکاری می‌کنند تا مشکلات عملکردی و زیبایی شناختی دهان و فک را برطرف کنند.
علت انجام جراحی های دهان
جراحی‌های دهان به دلایل مختلفی انجام می‌شوند که شامل درمان مشکلات دندانی، اصلاح ناهنجاری های فک و دهان و بهبود عملکرد یا زیبایی است، برخی از مهم ترین دلایل انجام این جراحی ها عبارتند از:
- کشیدن دندان‌های نهفته مانند دندان عقل که به درستی رشد نکرده یا باعث درد و عفونت شده است.
- کاشت ایمپلنت دندانی به منظور جایگزینی دندان های از دست رفته با ریشه های مصنوعی.
- جراحی اصلاح فک برای درمان ناهنجاری های فکی که باعث مشکلات جویدن، گفتار یا ظاهر غیرطبیعی فک شده است.
- درمان عفونت ها و کیست ها که شامل برداشتن کیست های دهانی و تخلیه عفونت های شدید است.
- برداشتن تومورها و ضایعات دهانی
- اصلاح آسیب های تروماتیک برای ترمیم شکستگی‌های فک و آسیب های دهانی ناشی از تصادف یا ضربه.
- جراحی لثه برای درمان بیماری های شدید لثه و پیوند بافتی جهت بهبود سلامت دهان.
انواع مختلف جراحی های دهان
جراحی‌های دهان انواع مختلفی دارند که بسته به مشکل بیمار و هدف درمان، به دسته های زیر تقسیم می‌شوند:
جراحی دندان‌ها و لثه
- کشیدن دندان نهفته
- ایمپلنت دندانی
- جراحی لثه
جراحی آسیب‌های دهان
- برداشتن کیست و تومورهای دهانی
- درمان آسیب‌های تروماتیک فک و صورت
جراحی‌های مرتبط با بافت نرم دهان
- درمان مشکلات ناشی از چسبندگی بیش از حد لب یا زبان.
- برداشتن بافت‌های غیرعادی دهان شامل پولیپ ها یا سایر ضایعات نرم.
اقدامات قبل از جراحی های دهان
برای داشتن یک جراحی موفق و کاهش عوارض بعد از عمل، رعایت برخی نکات و آمادگی های لازم ضروری است که مهم ترین اقدامات قبل از جراحی دهان شامل موارد زیر است.
- مراجعه به جراح دهان و فک برای معاینه و مشاوره و انجام رادیوگرافی مانند عکس OPG یا سی تی اسکن برای بررسی ساختار فک و دندان‌ها.
- اطلاع رسانی به پزشک درباره بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون، یا مشکلات انعقادی و ارائه لیست داروهای مصرفی، به‌ویژه داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین.
- پرهیز از خوردن غذا و نوشیدنی در صورت بیهوشی عمومی حداقل ۶ تا ۸ ساعت قبل از جراحی.
- مصرف غذای سبک و مقوی شب قبل از عمل در صورت انجام جراحی با بی حسی موضعی.
- پرهیز از مصرف الکل و سیگار حداقل ۲۴ ساعت قبل از جراحی، زیرا باعث کاهش سرعت بهبود می‌شود.
- مصرف آنتی‌بیوتیک و داروهای تجویز‌شده توسط پزشک در صورت نیاز.
- مسواک زدن و استفاده از دهان‌شویه آنتی‌باکتریال برای کاهش احتمال عفونت.
خطرات جراحی دهان
جراحی‌های دهان ایمن هستند، اما با برخی خطرات و عوارض همراه هستند که برخی از مهم ترین خطرات:
- خونریزی پس از جراحی طبیعی است، اما در برخی موارد شدید و طولانی می‌شود و مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین این خطر را افزایش خواهد داد.
- عفونت در محل جراحی ایجاد می‌شود، مخصوصا اگر بهداشت دهان رعایت نشود، علائم عفونت شامل تورم شدید، ترشح چرک و بوی بد دهان است.
- پس از جراحی، درد و تورم در ناحیه موردنظر طبیعی است که با داروهای مسکن و کمپرس یخ کنترل می‌شود و در برخی افراد، تورم بیش از حد است و تا چند روز ادامه خواهد داشت.
- در برخی جراحی های دهان، مخصوصا کشیدن دندان عقل یا جراحی فک، عصب های دهانی آسیب خواهند دید که این آسیب باعث بی حسی یا گزگز موقتی یا دائمی در لب، زبان یا چانه می‌شود.
- برخی بیماران به داروهای بیهوشی یا بی‌حسی حساسیت داشته و مشکلاتی مانند افت فشار خون، سرگیجه و حالت تهوع پس از جراحی رخ می‌دهد.
- گاهی زخم جراحی به درستی ترمیم نمی‌شود و نیاز به مداخله مجدد دارد.
سوالات متداول
مدت زمان بهبودی بسته به نوع جراحی متفاوت است اما بین چند روز تا چند هفته طول می‌کشد و رعایت مراقبت های بعد از جراحی و مصرف داروهای تجویز شده به بهبود سریع کمک می‌کند.
در روزهای اول، غذاهای نرم و خنک مانند سوپ، پوره، ماست و اسموتی توصیه می‌شود و باید از مصرف غذاهای سفت، تند و داغ که به زخم آسیب می‌رسانند، خودداری کنید و در مورد مصرف غذا با پزشک خود مشورت کنید زیرا جراح با توجه به شرایط بیمار بهترین توصیه ها را خواهد داشت.
سیگار کشیدن روند بهبودی را کند کرده و خطر عفونت و مشکلات لثه را افزایش می‌دهد و توصیه می‌شود حداقل یک هفته پس از جراحی از مصرف سیگار خودداری کنید.
در نهایت…
جراحی دهان راه حلی موثر برای درمان مشکلات دندانی، فکی و زیبایی است، اما نیاز به آگاهی و آمادگی مناسب دارد و آشنایی با مراحل جراحی، مراقبت های قبل و بعد از آن و رعایت توصیه های پزشک، نقش مهمی در کاهش عوارض و بهبود سریع تر دارد، انتخاب یک جراح ماهر و پیروی از دستورالعمل های ارائه شده تجربه‌ای ایمن و موفقیت آمیز را تضمین می‌کند و در نهایت، حفظ بهداشت دهان و دندان پس از جراحی، نه تنها به روند بهبود کمک می‌کند، بلکه از بروز مشکلات مشابه در آینده نیز جلوگیری خواهد کرد.