ایمپلنت های دندانی اگرچه راهکاری ماندگار برای جایگزینی دندان های از‌دست‌رفته هستند، اما همیشه هم عملکردی دائمی ندارند و گاهی به دلایل مختلف مانند عفونت، تحلیل استخوان یا شکست مکانیکی، نیاز به تعویض آن‌ها پیش می‌آید، در چنین شرایطی، تعویض ایمپلنت دندان به یک اقدام ضروری برای حفظ سلامت دهان و بازگرداندن عملکرد مناسب فک تبدیل می‌شود، اما این فرآیند دقیقا چگونه انجام می‌شود؟ چه نشانه هایی هشدار دهنده هستند که به ما می‌گویند زمان تعویض فرارسیده؟ در این مقاله به پاسخ این سوالات و دیگر نکات کلیدی درباره تعویض ایمپلنت دندان می‌پردازیم.
دلایل شایع برای تعویض ایمپلنت دندان
تعویض زمانی ضرورت پیدا می‌کند که ایمپلنت قبلی دچار مشکل شود یا عملکرد مطلوب خود را از دست بدهد، این مشکلات می‌توانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند که در ادامه به شایع ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
عفونت اطراف ایمپلنت
التهاب و عفونت در بافت های اطراف ایمپلنت دندان که باعث تحلیل لثه و استخوان فک می‌شود و این وضعیت اگر به موقع درمان نشود، نیاز به خارج کردن و تعویض ایمپلنت دارد.
تحلیل استخوان فک
در برخی بیماران، استخوان اطراف ایمپلنت به مرور زمان تحلیل می‌رود و پشتیبانی لازم را از دست می‌دهد و این امر باعث لق شدن ایمپلنت و نیاز به تعویض آن می‌شود.
عدم جوش خوردگی مناسب
در مواردی، ایمپلنت با استخوان فک به درستی ادغام نمی‌شود و این شکست اولیه باعث حرکت یا درد در محل ایمپلنت شده و تعویض آن را ضروری می‌کند.
ضربه به ایمپلنت
شکستگی خود ایمپلنت، پیچ‌ها یا روکش های متصل به آن به دلیل ضربه، فشار زیاد یا سایش طولانی مدت از دیگر دلایل رایج تعویض محسوب می‌شوند.
پس‌زدگی ایمپلنت توسط بدن
در موارد نادر، سیستم ایمنی بدن نسبت به ایمپلنت واکنش نشان می‌دهد و آن را نپذیرد، که به آن پس زدن ایمپلنت گفته می شود و این حالت نیز نیاز به تعویض دارد.
نصب نامناسب ایمپلنت اولیه
اگر در مرحله اول، ایمپلنت در موقعیت درست قرار نگرفته باشد یا روکش نامناسبی روی آن نصب شده باشد، می‌تواند منجر به ناراحتی، ناهنجاری عملکردی یا زیبایی و در نهایت تعویض شود.
علائم هشدار دهنده برای لزوم تعویض ایمپلنت
اگرچه ایمپلنت های دندانی دوام بالایی دارند، اما بروز برخی علائم نشانه‌ای از شکست آن ها و نیاز به تعویض است، توجه به این نشانه‌ها از عوارض جدی‌تر جلوگیری می‌کند:
- احساس درد مکرر یا مزمن پس از گذشت دوره ترمیم، نشانه التهاب، عفونت یا لق شدن ایمپلنت است.
- ایمپلنت سالم نباید حرکت کند هرگونه جا به جایی نشانه‌ای از شکست در جوش خوردگی با استخوان یا تحلیل استخوان است.
- خونریزی یا ترشح از لثه اطراف ایمپلنت
- التهاب یا تغییر رنگ لثه در محل ایمپلنت، اغلب ناشی از عفونت یا واکنش بافتی است.
- اگر هنگام غذا خوردن احساس فشار، درد یا ناپایداری در محل ایمپلنت دارید، احتمال آسیب یا جابه‌جایی وجود دارد.
- عقب نشینی لثه ممکن است ریشه یا پایه فلزی ایمپلنت را نمایان کند و نشانه‌ای از ضعف ساختاری باشد.
- هرگونه تغییر در شکل، ارتفاع یا زاویه ایمپلنت یا روکش آن نشانه‌ای از خرابی و نیاز به بررسی فوری است.
فرایند تعویض ایمپلنت دندان چگونه انجام می‌شود؟
تعویض ایمپلنت دندان یک فرآیند تخصصی و مرحله به مرحله است که بسته به علت خرابی ایمپلنت و وضعیت استخوان فک متفاوت است، در ادامه مراحل اصلی این فرآیند شرح داده شده است:
ارزیابی کلینیکی و رادیوگرافی
در ابتدا پزشک با معاینه بالینی و بررسی تصاویر رادیولوژی (پانورکس یا CBCT)، وضعیت ایمپلنت قبلی، استخوان فک و بافت های اطراف را ارزیابی می‌کند تا تصمیم به تعویض یا درمان محافظه‌ک ارانه بگیرد.
خارج کردن ایمپلنت آسیب دیده
در صورتی که نیاز به تعویض وجود داشته باشد، ایمپلنت معیوب با ابزارهای خاص و با حداقل آسیب به استخوان اطراف، به دقت از فک خارج می‌شود.
بررسی و آماده سازی محل کاشت جدید
پس از خارج سازی ایمپلنت، ناحیه مورد نظر از نظر وجود عفونت یا تحلیل استخوان بررسی شده و در صورت نیاز، پیوند استخوان یا درمان های مکمل انجام می‌شود تا بستر مناسب برای ایمپلنت جدید فراهم گردد.
دوره بهبودی
گاهی لازم است چند هفته تا چند ماه برای ترمیم استخوان یا بافت نرم صبر کرد، در این دوره، مراقبت و پیگیری دقیق توسط بیمار ضروری است.
کاشت ایمپلنت جدید
پس از آماده سازی محل، ایمپلنت جدید با تکنیک جراحی استاندارد در استخوان فک قرار می‌گیرد و ممکن است نیاز به بخیه و دوره بهبودی مجدد وجود داشته باشد.
نصب اباتمنت و روکش نهایی
بعد از جوش خوردن ایمپلنت با استخوان، اباتمنت و سپس روکش نهایی روی ایمپلنت جدید نصب می‌شود تا عملکرد و زیبایی دندان بازگردد.
مدت زمان لازم برای تعویض ایمپلنت
مدت زمان تعویض ایمپلنت دندان بسته به شرایط بیمار و میزان آسیب به بافت‌ها متفاوت است و اگر استخوان اطراف ایمپلنت سالم باشد و عفونتی وجود نداشته باشد، امکان خارج کردن و جایگزینی فوری ایمپلنت در یک جلسه وجود دارد، اما در مواردی که تحلیل استخوان، عفونت یا نیاز به پیوند استخوان وجود دارد، بین ۳ تا ۶ ماه یا بیشتر برای ترمیم و آماده‌سازی ناحیه زمان نیاز است و پس از کاشت ایمپلنت جدید، معمولا ۳ تا ۴ ماه برای جوش خوردن کامل آن با استخوان زمان لازم است و در مجموع، کل فرآیند ممکن است بین ۳ تا ۹ ماه طول بکشد.
بیشتر بخوانید: بهترین مرکز ایمپلنت دندان
مراقبت های بعد از تعویض ایمپلنت
رعایت مراقبت‌های لازم پس از ایمپلنت دندان نقش بسیار مهمی در موفقیت درمان و جلوگیری از عوارض احتمالی دارد. مهم‌ترین توصیه‌ها و اقدامات پس از این جراحی عبارت‌اند از:
- آنتی‌بیوتیک ها، مسکن ها و ضدالتهاب ها باید طبق دستور پزشک مصرف شوند تا از عفونت و درد جلوگیری شود.
- سیگار و الکل روند ترمیم استخوان و لثه را کند کرده و احتمال پس زدن ایمپلنت را افزایش می‌دهند.
- استفاده از مسواک نرم، دهان شویه آنتی‌باکتریال و نخ دندان مخصوص ناحیه ایمپلنت برای جلوگیری از تجمع باکتری‌ها ضروری است.
- در چند هفته اول، باید از فشار زیاد به ایمپلنت جدید خودداری کرده و غذاهای نرم مصرف شود.
- خوابیدن با سر بالا در روزهای ابتدایی کمک می‌کند تورم کاهش یابد و خونریزی کنترل شود.
- استفاده از کمپرس سرد در ۲۴ ساعت اول
- ویزیت‌های دوره‌ای با بهترین متخصص ایمپلنت دندان برای بررسی روند ترمیم و اطمینان از جوش‌خوردن صحیح ایمپلنت ضروری است.
- در هفته اول پس از جراحی باید از فعالیت‌های فیزیکی پرتنش خودداری شود تا فشار به ناحیه جراحی وارد نشود.
هزینه تعویض ایمپلنت دندان
به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان مبلغ ثابتی برای آن تعیین کرد، برخی از مهم ترین عوامل مؤثر در تعیین هزینه عبارت‌اند از:
- اگر ایمپلنت قبلی با عفونت یا تحلیل استخوان همراه باشد، درمان‌های تکمیلی مانند پیوند استخوان یا لثه نیز به هزینه نهایی اضافه می‌شود.
- ایمپلنت‌ها از نظر کیفیت، برند و کشور سازنده تفاوت قیمت زیادی دارند، برندهای معتبر اروپایی یا آمریکایی معمولا گران‌تر هستند.
- پیوند استخوان، لیفت سینوس یا درمان عفونت از جمله اقداماتی هستند که در برخی بیماران پیش از کاشت ایمپلنت جدید الزامی است و هزینه جداگانه دارند.
- دندانپزشکان متخصص ایمپلنت با تجربه و مهارت بالا معمولا تعرفه‌های بیشتری دارند، اما درصد موفقیت درمان نیز بالاتر خواهد بود.
- هزینه‌ها در شهرها و مناطق مختلف متفاوت است، معمولا خدمات دندان‌پزشکی در کلان شهرها گران‌تر است.
سوالات متداول
مدت زمان ترمیم ناحیه پیش از نصب ایمپلنت جدید معمولا بین ۳ تا ۶ ماه است و پس از آن، حدود ۳ ماه نیز برای جوش خوردن ایمپلنت جدید با استخوان نیاز خواهد بود.
خیر، در اغلب موارد ایمپلنت دندانی پس از خارج شدن قابل استفاده مجدد نیست، زیرا ساختار آن تغییر کرده یا آلوده شده و استفاده مجدد می‌تواند خطر عفونت یا شکست را افزایش دهد.
در نهایت…
تعویض ایمپلنت دندان زمانی ضروری می‌شود که ایمپلنت قبلی به دلایلی مانند عفونت، شکست مکانیکی یا تحلیل استخوان با مشکل مواجه شود و تشخیص به موقع علائم هشدار دهنده، مراجعه به دندانپزشک متخصص و رعایت مراقبت های پس از جراحی، نقش مهمی در موفقیت ایمپلنت جدید دارد، انتخاب پزشک مجرب و استفاده از ایمپلنت باکیفیت نیز می‌تواند طول عمر و عملکرد بهتر را تضمین کند.