روکش ایمپلنت دندان، بخش نهایی از درمان ایمپلنت است که ظاهر، عملکرد و استحکام دندان طبیعی را بازسازی می‌کند، این روکش که روی پایه تیتانیومی ایمپلنت نصب می‌شود، نقش مهمی در جویدن، زیبایی لبخند و جلوگیری از تحلیل استخوان فک دارد، اما آیا همه روکش‌ها کیفیت و ماندگاری یکسانی دارند؟ چطور می‌توان بهترین نوع روکش را انتخاب کرد تا در کنار زیبایی، دوام طولانی تری نیز داشته باشد؟ اگر در آستانه انجام ایمپلنت هستید، انتخاب روکش مناسب را جدی بگیرید.
نقش روکش در ایمپلنت دندان
روکش در ایمپلنت دندان نقش نهایی و بسیار حیاتی را ایفا می‌کند، پس از قرارگیری پایه ایمپلنت در استخوان فک و طی شدن دوره‌ی ترمیم، روکش به عنوان بخشی از ساختار کامل دندان جایگزین، روی اباتمنت قرار می‌گیرد و این روکش عملکردهای مختلفی دارد:
- روکش ظاهر دندان طبیعی را شبیه سازی می‌کند و باعث می‌شود ایمپلنت از نظر بصری با سایر دندان‌ها هماهنگ باشد.
- بدون روکش، ایمپلنت نمی‌تواند در فرآیند جویدن و گاز زدن مؤثر باشد، روکش فشار وارد شده به دندان را تحمل کرده و به فک منتقل می‌کند.
- روکش از اباتمنت و پایه‌ی فلزی ایمپلنت در برابر آسیب های خارجی محافظت می‌کند.
- یک روکش باکیفیت و متناسب دوام ایمپلنت را بالا برده و از لق شدن یا شکست آن جلوگیری می‌کند.
انواع روکش های مورد استفاده در ایمپلنت دندان
در درمان ایمپلنت دندان، روکش های مختلفی با توجه به نیاز بیمار، موقعیت دندان و بودجه، مورد استفاده قرار می‌گیرند و هر نوع روکش ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ادامه به مهم‌ت رین انواع روکش های ایمپلنت دندان اشاره می‌شود:گ
روکش تمام سرامیک یا تمام پرسلن
این نوع روکش به دلیل ظاهر بسیار طبیعی و شباهت زیاد به دندان واقعی، بیشتر برای دندان های جلویی استفاده می‌شود، مزیت اصلی آن زیبایی بالا و سازگاری با لثه است، اما در برابر فشار زیاد نسبتا ضعیف‌تر از سایر روکش‌ها است.
روکش زیرکونیا
زیرکونیا بسیار مقاوم، بادوام و زیباست و هم برای دندان های جلویی و هم عقبی مناسب است، این روکش‌ها سازگاری زیستی بالایی دارند و احتمال واکنش آلرژیک بسیار کم است.
روکش سرامیک بر پایه فلز
این نوع روکش دارای فریم فلزی است که با لایه‌ای از سرامیک پوشانده می‌شود و دوام بالایی دارد و برای دندان های عقبی که فشار زیادی تحمل می‌کنند مناسب است، اما لبه های فلزی آن در طول زمان نمایان می‌شوند.
روکش فلزی
این روکش‌ها از آلیاژهای فلزی مانند طلا یا نیکل-کروم ساخته می‌شوند و بسیار مقاوم و بادوام هستند، اما از نظر ظاهری زیبایی کمتری دارند و بیشتر در دندان های عقبی یا در موارد خاص کاربرد دارند.
روکش موقتی
پیش از نصب روکش دائمی، از روکش های موقت برای محافظت از ایمپلنت و حفظ زیبایی ظاهری استفاده می‌شود، این روکش‌ها معمولا از مواد سبک‌تر و ارزان‌تر ساخته می‌شوند.
فرآیند نصب روکش ایمپلنت دندان
فرآیند نصب روکش ایمپلنت دندان یکی از مراحل پایانی درمان ایمپلنت دندانی است و زمانی انجام می‌شود که پایه ایمپلنت به‌خوبی در استخوان فک جوش خورده باشد:
ارزیابی وضعیت ایمپلنت
پس از گذشت چند ماه از کاشت پایه ایمپلنت معمولا ۳ تا ۶ ماه، دندانپزشک بررسی می‌کند که آیا ایمپلنت به‌خوبی با استخوان فک جوش خورده است یا نه.
قرار دادن هیلینگ ابتمنت
این قطعه روی ایمپلنت نصب می‌شود تا لثه را شکل دهد و فضای مناسبی برای روکش نهایی آماده شود و معمولا برای یک تا دو هفته در دهان باقی می‌ماند.
قالب گیری
پس از بهبود لثه، دندانپزشک از ایمپلنت و دندان های اطراف قالب گیری می‌کند تا روکش دقیقا متناسب با دهان شما ساخته شود و این قالب برای لابراتوار دندانسازی ارسال می‌شود.
ساخت روکش
روکش بر اساس قالب ساخته می‌شود و جنس آن از سرامیک، زیرکونیا، یا ترکیب فلز-سرامیک است و این مرحله چند روز تا چند هفته طول می‌کشد.
نصب ابتمنت نهایی
پس از آماده شدن روکش، ابتمنت اصلی که رابط بین ایمپلنت و روکش است روی پایه ایمپلنت نصب می‌شود.
نصب روکش دندان
روکش ساخته شده روی ابتمنت قرار داده می‌شود و بسته به نوع روکش، ممکن است چسبانده شود یا با پیچ مخصوص محکم شود.
تنظیم نهایی و بررسی اکلوژن
دندانپزشک بررسی می‌کند که روکش به درستی روی دندان‌ها قرار گرفته، با دندان های مقابل تماس مناسب دارد و در جویدن مشکلی ایجاد نمی‌کند.
مراقبت های لازم پس از نصب روکش ایمپلنت
درست پس از نصب روکش ایمپلنت دندان، مراقبت های مناسب نقش مهمی در ماندگاری، عملکرد و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی دارند و این مراقبت ها شامل موارد زیر می‌شود:
- مسواک زدن روزانه حداقل دو بار با مسواک نرم
- استفاده از نخ دندان مخصوص ایمپلنت یا واترجت برای پاک سازی اطراف روکش
- استفاده از دهان شویه ضدباکتری در صورت توصیه پزشک
- حداقل تا چند روز پس از نصب، از جویدن غذاهای سفت مثل بادام، یخ یا آب نبات سفت خودداری کنید.
- خوراکی های چسبنده مانند آدامس، کارامل یا شکلات کش‌دار به روکش فشار وارد می‌کنند.
- جویدن یک طرفه یا فشردن دندان‌ها باعث شل شدن روکش می‌شود.
- اگر دندان قروچه داری، ممکنه دندانپزشک برایت نایت‌گارد یا محافظ شب تجویز کند.
- معاینه منظم معمولا هر ۶ ماه برای بررسی وضعیت ایمپلنت و روکش
- در صورت وجود هرگونه درد، لقی، یا تغییر رنگ در لثه، فورا به دندانپزشک مراجعه کنید.
- رژیم غذایی حاوی کلسیم، ویتامین D و پروتئین به سلامت استخوان فک کمک می‌کند.
- از مصرف بیش از حد نوشیدنی های اسیدی یا قندی مثل نوشابه‌ها پرهیز کنید.
طول عمر و دوام روکش ایمپلنت دندان چقدر است؟
روکش ایمپلنت دندان بین ۱۰ تا ۱۵ سال دوام دارد و با مراقبت خوب حتی می‌تواند بیش از ۲۰ سال عمر کند، جنس روکش مثل زیرکونیا یا سرامیک، رعایت بهداشت دهان، عادات رفتاری مثل دندان قروچه و محل قرارگیری در دهان بر طول عمر آن تأثیر می‌گذارند.
روکش های عقبی به دلیل فشار بیشتر زودتر فرسوده می‌شوند، اگرچه ممکن است روکش نیاز به تعویض داشته باشد، پایه ایمپلنت با مراقبت مناسب معمولا دائمی است و مراجعات منظم به دندانپزشک و پرهیز از غذاهای سفت و چسبنده به افزایش عمر روکش کمک می‌کند.
هزینه روکش ایمپلنت دندان
هزینه روکش ایمپلنت دندان بسته به عوامل مختلفی متفاوت است، اما به طور کلی در ایران سال ۱۴۰۴، حدود ۵ تا ۱۵ میلیون تومان برای هر واحد تخمین زده می‌شود و این هزینه به عوامل زیر بستگی دارد:
جنس روکش
- زیرکونیا بادوام‌تر و زیباتر، ولی گران‌تر در حدود ۸ تا ۱۵ میلیون
- فلز-سرامیک مقرون به صرفه تر بین ۵ تا ۸ میلیون
- سرامیک خالص (پرسلن) بینابین از نظر قیمت و زیبایی
دستمزد دندانپزشک
تجربه و مهارت دندانپزشک و همچنین محل مطب شهر و منطقه روی هزینه تأثیر دارد.
لابراتوار دندانسازی
کیفیت مواد و دقت ساخت در لابراتوار نقش زیادی در تعیین قیمت نهایی دارد.
تفاوت بین انواع روکش های ایمپلنت در چیست؟
در جدول زیر، تفاوت بین رایج ترین انواع روکش های ایمپلنت از نظر جنس، زیبایی، دوام، قیمت و کاربرد آورده شده است:
| نوع روکش | جنس | زیبایی ظاهری | دوام تقریبی | قیمت (تخمینی) | مناسب برای |
| زیرکونیا | سرامیک زیرکونیوم | بسیار بالا | ۱۵–۲۰ سال | بالا (۸–۱۵ میلیون) | دندان های جلو و عقب |
| فلز-سرامیک (PFM) | فلز + سرامیک | متوسط تا خوب | ۱۰–۱۵ سال | متوسط (۵–۸ میلیون) | بیشتر دندان های عقب |
| سرامیک خالص | پرسلن خالص | بسیار طبیعی و زیبا | ۸–۱۲ سال | بالا (۷–۱۲ میلیون) | دندان های جلو (زیبایی) |
| تمام فلزی | آلیاژ فلزی | پایین (رنگ فلزی) | ۱۵–۲۰ سال | کمتر (۴–۷ میلیون) | دندان‌های عقبی (مخفی) |
سوالات متداول
روکش ایمپلنت قابل تعویض است و در صورت آسیب، شل شدن یا نیاز به تعویض زیبایی، دندانپزشک آن را بدون آسیب به پایه ایمپلنت تعویض می‌کند.
نصب روکش ایمپلنت معمولا بدون درد است و این مرحله پس از جوش خوردن پایه انجام می‌شود و چون عصب ندارد، بیمار فقط کمی فشار احساس می‌کند، نه درد.
در نهایت…
روکش ایمپلنت بخش نهایی و ظاهری ایمپلنت دندان است که پس از جوش خوردن پایه به فک نصب می‌شود و این روکش ظاهر و عملکرد دندان طبیعی را شبیه سازی می‌کند و در صورت نیاز قابل تعویض است، نصب آن بدون درد انجام می‌شود و بهبود عملکرد جویدن کمک می‌کند، با مراقبت مناسب، روکش ایمپلنت می‌تواند سال‌ها دوام داشته باشد و یکی از بهترین گزینه‌ها برای جایگزینی دندان از دست رفته محسوب می‌شود.